W Leśnicy powstanie nowe osiedle TBS Wrocław, które zyska nazwę Leśnica IX i stanie obok istniejących już naszych budynków w tej części Wrocławia. To będzie jedno z największych osiedli TBS w w naszym mieście — powstanie tam 12 budynków i aż 301 mieszkań na wynajem. Leśnica IX będzie też wyjątkowe w kontekście zieleni, która zostanie urządzona na osiedlu. Dlaczego? Szczegóły zdradza nam mgr inż. Joanna Ways, architekt krajobrazu z firmy z „Zieleń wokół nas“, która pracowała nad kompleksowym projektem zieleni na osiedlu Leśnica IX. 

TBS Wrocław: — Jaki był ogólny pomysł na zorganizowanie zieleni na osiedlu Leśnica IX? Dlaczego wybrano takie, a nie inne gatunki drzew i krzewów?
mgr inż. Joanna Ways (architekt i architekt krajobrazu, firma „Zieleń wokół nas“): — W doborze gatunkowym kierowaliśmy się głównie bliskością lasu oraz warunkami glebowymi. Na budowę osiedla Leśnica IX przeznaczono teren sąsiadujący z Lasem Mokrzańskim. Gleba w tym miejscu jest dość gliniasta, a poziom wód gruntowych wysoki. Są to nietypowe warunki siedliskowe, jak na miasto. 

Głównym elementem projektu zieleni są gatunki występujące naturalnie w sąsiednim lesie, które dobrze czują się w tym środowisku, takie jak buki, klony pospolite, dęby i lipy drobnolistne. Jako kolorystyczne akcenty pomiędzy budynkami zaprojektowano kilka ambrowców, kolorowych jesienią i dębów błotnych z charakterystycznymi liśćmi o głębokich wcięciach, które na jesień przebarwiają się na czerwono i później przez cała zimę zdobią drzewa, opadając dopiero na wiosnę przed rozwojem nowych liści.

Uzupełnieniem tego drzewostanu są ozdobne gatunki mniejszych drzew i krzewów, które pięknie kwitną, a ich owoce są pokarmem dla ptaków śpiewających. Wymienić tu można owocujące jabłonie rajskie w kilku odmianach kolorystycznych kwiatów i owoców, jarzęby, piękne świdośliwy, derenie w odmianach Elegantissima’ i ‘Spaethii’, dereń kwiecisty, kaliny, ogniki i leszczyny lub leczniczy czarny bez w delikatnych z wyglądu odmianach ‘Lanciniata’ i ‘Marginata’. Dla urozmaicenia wprowadzono też ozdobne gatunki, jak hortensje, bordowe pęcherznice i tawuły lub pachnące jaśminowce i romantyczne lilaki.

Warto pamiętać, że krzewy kwitnące i owocujące są bardzo wartościowym składnikiem środowiska, o którym się często zapomina, myśląc tylko o drzewach. A to właśnie na krzewach ptaki śpiewające znajdują pokarm i schronienie, a kwiaty są pożytkiem dla pszczół. Roślinność dobrano tak, aby pory kwitnienia krzewów i drzew były zróżnicowane i wydłużony był okres pobierania nektaru przez pszczoły.

Przy doborze roślin staraliśmy się również wykorzystać zmienność sezonową w taki sposób, aby o każdej porze roku zieleń tworzyła kolorowe kompozycje. Jesienią liście drzew i krzewów przebarwiać się będą na zróżnicowane kolory, a i zimą czerwone pędy dereni oraz żółte, pomarańczowe i czerwone owoce ogników będą wprowadzać kolor w chłodne otoczenie. Wszystkie stosowane gatunki są nieinwazyjne i niewymagające nadmiernych zabiegów, a zastosowana roślinność zwiększy bioróżnorodność na tym terenie.
 

Czy zastosowaliście niestandardowe rozwiązania w doborze zieleni, konkretnych gatunków drzew i krzewów, które zostaną tam posadzone? Jakie będą korzyści dla mieszkańców dzięki wybraniu właśnie takich rozwiązań?
Joanna Ways: — Główny pomysł powstał z obserwacji naturalnych zagajników młodych drzew oraz lasu bonsai w doniczce (bonsai w stylu Yose-ue), który zachwycił nas na wystawie bonsai w Zamku Książ w Wałbrzychu. Naszym zadaniem było posadzenia dużej liczby drzew w ramach nasadzeń zastępczych i kompensacyjnych na tym terenie. Nie chcieliśmy robić typowych parkingów z rachitycznymi kulkami pojedynczych drzewek.

To zadanie wymagało nieszablonowego myślenia i kompleksowego podejścia do tematu. Dlatego zastosowaliśmy rozwiązanie unikatowe jak na zieleń osiedlową lub miejską, ale bardzo pasujące do miejsca i okoliczności. Fragmenty zieleni na parkingach zaprojektowano jako zagajniki z gęsto posadzonych drzew, które będą tworzyły efekt plastra lasu. Powstał pomysł zagajników bukowych, bo ten gatunek świetnie rośnie w dużym zagęszczeniu, na wilgotnym, gliniastym podłożu. Takie „lasy w doniczce” (bo można tak nazwać mniejsze enklawy zieleni pośród powierzchni utwardzonych) są niezwykle urokliwe, będą dawały sporo cienia oraz, co najważniejsze, naturalistyczny nastrój.

Tak popularny na osiedlach widok dużych powierzchni utwardzonych, na których stoją w słońcu samochody, zostanie zastąpiony parkingami w otoczeniu dużych drzew, które zakryją zielenią swoich wysokich koron nagrzewające się powierzchnie parkingowe. Oprócz doskonale znanych z lasów buków pospolitych znajdą się tu również buki w odmianie „Zlatia“, których młode liście na wiosnę, przez okres 2-3 tygodni są złotożółte, później stając się zielone.

Pod drzewami w zagajnikach zastosowano nasadzenia kwitnących zimozielonych krzewinek barwinka pospolitego, który jest atrakcyjny cały rok. Trawniki nie utrzymałyby się pod gęsto sadzonymi drzewami buczyny. Uzyskamy efektowne kolorystyczne zestawienie gładkich, srebrzystych, smukłych pni buków i błyszczących ciemnozielonych liści barwinków, na tle których od kwietnia do czerwca będą obficie kwitnąć niebieskie kwiaty.

Nie jest to jedyne ciekawe rozwiązanie zastosowane w tym projekcie. Przy budynkach mieszkaniowych wielorodzinnych na osiedlu Leśnica IX przewidziano niewielkie ogródki przy mieszkaniach na parterze. Jest to bardzo prospołeczny i proekologiczny pomysł, bo wydziela zaprojektowanymi nasadzeniami drzew i krzewów fragmenty przestrzeni publicznej i półprywatnej, co sprzyja poczuciu bezpieczeństwa i kameralności. Dodatkowo, daje mieszkańcom możliwość posadzenia ulubionych kwiatów pod balkonem lub — założenia niewielkich — ekologicznych grządek z warzywami. Te niewielkie ogródki mogą też pełnić przy okazji rolę edukacyjną dla dzieci. Takie rozwiązania działają z powodzeniem na społecznych osiedlach w zachodnich krajach europejskich i stają się coraz bardziej popularne. Pod tym względem stosujemy najnowocześniejsze rozwiązania projektowe.
 

Czy zieleń zorganizowana na osiedlu Leśnica IX, kiedy już osiągnie docelową wysokość, sprawi, że to osiedle będzie się wyróżniało na tle innych osiedli Wrocławia?
Joanna Ways: — Zdecydowanie tak. Posadzone 259 sztuk drzew z 12 różnych ciekawych gatunków i odmian w połączeniu z 4883 sztukami krzewów z 26 różnych gatunków i odmian oraz 9100 sztuk krzewinek, w postaci barwinkowych dywanów w zacienionych miejscach, będzie niewątpliwie wyróżniało Leśnicę IX na tle innych realizowanych osiedli.

Osiedla, które są oddawane do użytku bez zaprojektowanej zieleni, szybko obrastają spontanicznie sadzoną zielenią przez samych mieszkańców, a to niestety nie jest dobrym rozwiązaniem. Najczęściej blisko okien wsadzane są choinki po świętach lub inne drzewka, początkowo małe, ale z czasem wyrastające na duże drzewa. Jest to później źródłem licznych kolizji — zarówno z sieciami podziemnymi, jak też często z oknami mieszkań, w których przez to brakuje dziennego światła.

Dobrze zaplanowana zieleń podnosi jakość przestrzeni i nie wymaga po latach usuwania, bo projektant przewiduje docelową wielkość sadzonych roślin. Nie występują kolizje. Gatunki właściwie dobrane do warunków rosną zdrowsze. Wartości użytkowe, krajobrazowe i ekologiczne są w tym wypadku oczywiste. A możliwość zamieszkania pod lasem, wśród zieleni, z dala od smogu jest nie do przecenienia. Sukces całej inwestycji jest jednak zależny nie tylko od projektu, ale również od odpowiedniego nadzoru podczas budowy i profesjonalnej pielęgnacji nowych nasadzeń.

W ramach inwestycji, 50 drzew zostanie posadzonych na sąsiednich terenach TBS Wrocław. Jakie gatunki tam przewidziano i jakie będą korzyści dla mieszkańców z tych konkretnych nasadzeń?
Joanna Ways: — Posadzenie tych dodatkowych drzew wymaga profesjonalnego projektu. Jest to duża ilość drzew, którą należy z rozwagą wprowadzać w istniejący już teren, aby uniknąć kolizji z sieciami podziemnymi, innymi drzewami i oknami mieszkań. Mamy nadzieję, że będziemy mogli się tym zająć niebawem. Aktualnie ukończyliśmy dla TBS Wrocław prace projektowe nad wzbogaceniem jednego z sąsiadujących osiedli Leśnica VIII o kilkanaście drzew, gdzie — po wnikliwiej analizie istniejącej zieleni — zaproponowaliśmy nowe nasadzenia na terenie osiedla z gatunków odpowiednich do panujących tu szczególnych warunków siedliskowych.

Źródło wizualizacji: pracownia ATD Architekci z Wrocławia. 

Zwiń